อีกทางเลือกกับการสร้างบ้านใหม่ ด้วยบ้านโครงสร้างเหล็ก

นอกจากบ้านโครงสร้างไม้ และบ้านปูนที่เห็นกันจนชินตาแล้ว เจ้าของบ้านยังคงมีบ้านโครงสร้างเหล็กเป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับงานสร้างบ้านใหม่และงานต่อเติม ในที่นี้จะขอกล่าวถึงบ้านที่ใช้ระบบเสา คาน เหล็กรูปพรรณรีดร้อน หรือที่ช่างเรียกกันตามรูปร่างหน้าตัดว่า เหล็กตัวไอ จุดเด่นของเหล็กคือ เป็นวัสดุสำเร็จรูปผลิตมาจากโรงงานได้มาตรฐาน ตอบโจทย์งานออกแบบบ้านได้ทั้งรูปทรงเรขาคณิตและรูปทรงอิสระ ประกอบติดตั้งที่หน้างานก่อสร้างได้ง่าย รวดเร็วประหยัดเวลากว่างานคอนกรีตเสริมเหล็กร้อยละสามสิบ สามารถทำโครงสร้างที่มีช่วงคานยาวและคานยื่นได้ดี เสาคานเหล็กมีขนาดเล็กทำให้ภายในบ้านโล่งกว้างไม่มีส่วนของเสาหรือคานโผล่ซึ่งทำให้จัดวางเฟอร์นิเจอร์ได้ง่าย อีกทั้งยังเดินท่อน้ำใต้ท้องพื้น เดินท่อร้อยสายไฟฟ้าได้ง่าย วิธีการนำเหล็กโครงสร้างมาประกอบเข้าด้วยกันมีอยู่สองระบบ ได้แก่ ระบบสลักเกลียว และระบบเชื่อมด้วยไฟฟ้า

ระบบสลักเกลียว ทางผู้ผลิตจะตัดเหล็กตัวไอเป็นท่อน มีความยาวตามแบบเสา คาน และเจาะรูสำหรับร้อยยึดน้อตสกรูเอาไว้ พร้อมเคลือบสีกันสนิมหุ้มผิวเหล็กอย่างทั่วถึง รวมทั้งเตรียมเหล็กฉากและอุปกรณ์ประกอบอื่นๆ ครบชุดจากโรงงาน เพื่อความสะดวกในการนำไปติดตั้งที่หน้างานก่อสร้าง  ส่วนมากเสาคานเหล็กตัวไอจะมีขนาดหน้าตัดและความหนาตามมาตรฐานของผู้ผลิต ให้ติดตั้งบ่าเหล็กฉากเข้ากับเสาก่อนแล้วจึง ยึดเหล็กคานเข้ากับบ่าเหล็กฉากด้วยการร้อยน้อตสกรู ควรหันหางเกลียวออกด้านนอก ขันน้อตสกรูรองแหวนด้วยมือใส่จนครบทุกตัว แล้วจึงใช้ประแจปอนด์ขันให้แน่นอีกครั้ง

ระบบเชื่อมด้วยไฟฟ้า การจัดเตรียมเหล็กให้ได้ขนาดตามแบบ จำเป็นต้องว่าจ้างโรงงานหรือตัดด้วยแก๊ส ควรเชื่อมบ่าเหล็กฉากติดข้างเสาเพื่อใช้เป็นระดับอ้างอิง วางคานเหล็กบนบ่ารองให้ครบ เชื่อมแต้มยึดโครงสร้างไม่ให้เคลื่อนตัว เชื่อมรอบแนวรอยต่อด้วยธูปเชื่อม แนวเชื่อมควรมีความกว้างอย่างน้อย 6 มิลลิเมตร เคาะเศษธูปตามแนวเชื่อมทิ้ง จากนั้นจึงทาสีกันสนิมเคลือบผิวเหล็กและแนวรอยต่ออย่างทั่วถึง

สำหรับโครงหลังคาทำแบบเดียวกับโครงหลังคาเหล็กตัวซี ที่ใช้การเชื่อมไฟฟ้าเช่นเดียวกับการก่อสร้างบ้านทั่วๆ ไป หรืออาจเลือกโครงหลังคาสำเร็จรูป ซึ่งมีลักษณะเป็นโครงเหล็กถักก็ได้

ไม่ว่าโครงสร้างเหล็กเหนือระดับพื้นดินจะประกอบกันโดยระบบใดก็ตาม ฐานรากใต้ดินที่รองรับน้ำหนักของตัวบ้านก็ยังคงเป็นคอนกรีตเสริมเหล็กแบบเดียวกันกับบ้านปูน ซึ่งควรจะหล่อตอม่อยกตัวโครงสร้างเหล็กให้อยู่สูงจากระดับพื้นดินพร้อมกับทาสี โคลทาร์อีพ็อกซี เคลือบคานเหล็กชั้นล่างรวมถึงโคนเสา เพื่อลดความชื้นที่จะสัมผัสโครงสร้าง  ซึ่งเป็นสาเหตุให้เหล็กเกิดสนิมและผุกร่อน หลังจากนี้งานก่อสร้างสามารถทำเหมือนกับบ้านปูนได้ทุกประการ ไม่ว่าจะเป็น พื้นบ้าน อาจตั้งไม้แบบหล่อคอนกรีตในที่ หรือวางแผ่นพื้นคอนกรีตสำเร็จรูปบนคานเหล็กแล้วเทคอนกรีตทับหน้า ผนังบ้านอาจก่ออิฐโดยยังคงใช้เหล็กหนวดกุ้งเชื่อมยึดผนังอิฐก่อไว้กับเสาเหล็ก สำหรับเสาเอ็นและคานทับหลังจะเลือกใช้เป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก หรือเหล็กรูปพรรณขนาดเล็กก็ได้ ตามแนวรอยเชื่อมต่อระหว่างผนังอิฐก่อ กับเสาเอ็น คานทับหลังจะต้องติดตั้งลวดตาข่ายปิดทับคลุมเลยแนวรอยต่ออย่างน้อยข้างละ 10 เซนติเมตร ก่อนฉาบทับด้วยปูนทรายที่ผสมน้ำยาฉาบประสานเพื่อเพิ่มการยึดเกาะ ควรตร่องที่ผิวปูนฉาบตามแนวรอยต่อระหว่างเสา คาน เหล็กกับผนังอิฐก่อ และควรเดินท่อน้ำและท่อร้อยสายไฟฟ้าให้เสร็จเรียบร้อยก่อนงานก่อผนัง เพื่อลดการแตกร้าวที่ผิวปูนฉาบ เป็นต้น

ไม่ว่าจะเลือกใช้โครงสร้างบ้านแบบใด สิ่งสำคัญอยู่ที่ความมั่นคงแข็งแรง ดังนั้นโครงสร้างบ้านจึงควรได้รับการออกแบบ คำนวณการรับน้ำหนักจากวิศวกรโยธา และ ทำการก่อสร้างอย่างถูกต้องจากช่างผู้เชี่ยวชาญ อีกทั้งควรมีการติดตามตรวจสอบความแข็งแรงของโครงสร้างทั้งระหว่างงานก่อสร้างและหลังจากก่อสร้างแล้วเสร็จอีกด้วย